1. Thai ngoài tử cung là gì?

Thai ngoài tử cung là tình trạng bất thường vị trí làm tổ của thai, túi thai sẽ không nằm trong buồng tử cung mà làm tổ ở những vị trí khác như vòi tử cung, buồng trứng, cổ tử cung, ổ bụng… Thai ngoài tử cung bị vỡ là biến chứng đáng sợ nhất vì gây mất máu nhiều, dễ dẫn đến sốc và đe dọa tính mạng của bệnh nhân.

Người đã từng có thai ngoài tử cung sẽ có nguy cơ cao gặp phải thai ngoài tử cung ở những lần mang thai tiếp theo. Khuyến cáo đưa ra cho phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần lưu tâm đến những triệu chứng bất thường như trễ kinh, cần biết cách thử thai và tìm đến các cơ sở y tế để được thăm khám và phát hiện sớm thai ngoài tử cung nếu có.

Những người phụ nữ có thai ngoài tử cung được lựa chọn điều trị theo một trong hai phương pháp: Điều trị nội khoa bảo tồn và mổ thai ngoài tử cung. Cách xử lý thai ngoài tử cung được quyết định dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, quan trọng nhất là biểu hiện lâm sàng của người bệnh.

2. Nguyên nhân của thai ngoài tử cung

Có thai ngoài tử cung là hậu quả của nhiều nguyên nhân, chủ yếu là các bệnh lý liên quan đến sản phụ khoa như viêm vòi trứng, nhiễm trùng vùng chậu, các can thiệp và phẫu thuật liên quan đến vòi trứng và tử cung, tiền sử nạo phá thai nhiều lần, u nang buồng trứng,...

3. Dấu hiệu và biến chứng của thai ngoài tử cung

Một trường hợp có thai ngoài tử cung chưa vỡ thường có biểu hiện trên lâm sàng như:

- Đau bụng: Đây là triệu chứng thường gặp nhất ở những phụ nữ có thai ngoài tử cung. Người bệnh đột ngột đau bụng âm ỉ vùng bụng dưới hoặc một bên vùng chậu tương ứng với vị trí làm tổ của thai, có thể có cảm giác nhói.

- Trễ kinh: Trễ kinh hoặc mất kinh là dấu hiệu gợi ý đang mang thai.

- Ra máu âm đạo bất thường: Máu chảy ra ngoài âm đạo thường không liên quan đến chu kỳ hành kinh. Máu màu đỏ bầm, lượng ít và không đông. Tuy nhiên trong một số ít các trường hợp, triệu chứng ra máu âm đạo có thể xuất hiện trước chu kỳ kinh ít ngày và kéo dài sau đó làm người bệnh nhầm lẫn với một chu kỳ kinh bình thường và không nghĩ mình mang thai. Điều này tạo nên một cái bẫy làm trì hoãn việc chẩn đoán thai ngoài tử cung và làm tăng tỷ lệ biến chứng thai ngoài tử cung bị vỡ.

Biến chứng nặng nề nhất là thai ngoài tử cung bị vỡ gây mất nhiều máu. Toàn trạng của người bệnh bị ảnh hưởng với biểu hiện xanh xao, mệt mỏi, cảm giác choáng, ngất xỉu, da niêm mạc nhạt màu, mạch nhanh nhẹ, huyết áp tụt với nguy cơ diễn tiến đến sốc mất máu và có thể tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

4. Chẩn đoán thai ngoài tử cung

Chẩn đoán thai ngoài tửu cung dựa trên sự phối hợp của các dữ kiện về lâm sàng và cận lâm sàng. Một trường hợp có thai ngoài tử cung điển hình biểu hiện bằng tam chứng kinh điển bao gồm: Trễ kinh, đau bụng và ra máu âm đạo. Tuy nhiên, muốn chẩn đoán chính xác và phát hiện biến chứng thai ngoài tử cung bị vỡ, các bác sĩ cần có sự giúp đỡ của các phương tiện cận lâm sàng như:

- Kiểm tra beta-HCG: Nồng độ beta -HCG tăng cao giúp chẩn đoán một tình trạng có thai chứ không phải xác định thai ngoài tử cung.

- Siêu âm: Siêu âm giúp phát hiện túi thai nằm ở vị trí bất thường hoặc cho thấy hình ảnh buồng tử cung trống trong bối cảnh nồng độ beta - HCG tăng giúp gợi ý nhiều cho chẩn đoán thai ngoài tử cung. Hình ảnh túi thai nằm ngoài buồng tử cung không dễ quan sát được. Trong nhiều trường hợp, bác sĩ siêu âm có thể thấy hình ảnh máu đọng túi cùng sau là hình ảnh gián tiếp gợi ý một thai ngoài tử cung bị vỡ.

5. Phẫu thuật thai ngoài tử cung

Phẫu thuật nội soi thai ngoài tử cung là biện pháp điều trị cần thiết và ưu việt trong các trường hợp thai ngoài tử cung bị vỡ vì nhiều ưu điểm như:

- Thời gian phẫu thuật nhanh

- Bệnh nhân chỉ cần nằm viện ngắn ngày

- Ít đau và nhanh chóng lấy lại sức khỏe

- Tính thẩm mỹ cao vì xâm nhập tối thiểu, không để lại sẹo lớn trên bụng như phương pháp mổ mở thông thường

- Không dùng quá nhiều thuốc

- Chi phí điều trị thấp

Mổ mở thai ngoài tử cung được chỉ định cho những trường hợp nặng nề cần chấm dứt nhanh tình trạng chảy máu trong ổ bụng hoặc khi xuất hiện tình trạng dính vùng chậu nhiều gây khó khăn khi phẫu thuật nội soi.

Tại bệnh viện đa khoa Hưng Hà, phẫu thuật nội soi thai ngoài tử cung được triển khai nhiều năm nay, với e-kip phẫu thuật được đào tạo bài bản, trang thiết bị hiện đại nên chúng tôi tự hào là đơn vị y tế trong địa bàn có thể đảm bảo về chuyên môn kỹ thuật khi thực hiện những ca phẫu thuật khó, đòi hỏi tay nghề cao và kinh nghiệm của bác sĩ.

(Bài viết có tham khảo website bệnh viện đa khoa Vinmec)