Táo bón ở trẻ em là tình trạng trẻ đi tiêu với tần suất thấp hơn bình thường (<3 lần/tuần), trẻ cảm thấy đau, khó khăn khi đi tiêu. Điều này xảy ra do chất thải, phân di chuyển quá chậm qua đường tiêu hóa dần trở nên khô cứng và khó tống ra khỏi cơ thể hơn.
Táo bón khiến phân không được tống ra ngoài, tích tụ bên trong đại tràng khiến ruột hấp thụ lại các chất độc chứa trong phân, gây hại cho trẻ. Do đó, trẻ bị táo bón cần được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt.
1. Dấu hiệu trẻ bị táo bón
- Đau bụng, đầy hơi, chướng bụng
- Phân lẫn máu
- Phân khô, cứng
- Khó chịu, căng thẳng khi đi tiêu
- Trẻ rặn nhiều, mặt đỏ ửng lên, càu nhàu hoặc có thể phát ra những âm thanh khác khi đi tiêu.
2. Nguyên nhân khiến trẻ táo bón
- Thói quen nhịn đi tiêu. Có nhiều lý do khiến trẻ nhịn đi tiêu và khi bị táo bón trẻ sẽ bị đau, khó chịu, vì vậy, trẻ càng có xu hướng cố gắng nhịn đi tiêu để không phải trải qua cảm giác đau đớn này. Do đó, việc nhịn đi tiêu là nguyên nhân khiến tình trạng táo bón của trẻ trở thành một vòng lặp, táo bón nghiêm trọng, dai dẳng khó điều trị.
- Chế độ dinh dưỡng không hợp lý: Ăn quá ít trái cây, rau xanh trong thực đơn dinh dưỡng hằng ngày, trẻ uống không đủ nước mỗi ngày.
- Tác động của một số yếu tố bên ngoài: Du lịch, sự thay đổi của thời tiết, thời tiết nóng bức có thể khiến trẻ cảm thấy căng thẳng gây ảnh hưởng đến các chức năng của hệ tiêu hóa, ruột. Do đó, trẻ có thể bị táo bón khi trẻ bắt đầu đi học xa nhà, đi du lịch hay bước qua mùa hè.
- Tác dụng của thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến các chức năng của ruột, làm tăng nguy cơ khiến trẻ bị táo bón và khiến tình trạng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn.
3. Dựa trên các nguyên nhân mà mẹ có thể giúp trẻ cải thiện tình trạng táo bón.
- Bù nước
Mất nước là vấn đề thường xuyên xảy ra khi trẻ bị táo bón. Điều này xảy ra do trẻ không thể đi ngoài được, cảm thấy đầy bụng khi bị táo bón, trẻ không muốn uống nước dẫn đến thiếu nước.
- Bổ sung chất xơ
Nên cho trẻ ăn nhiều trái cây và rau xanh nhằm bổ sung đủ lượng chất xơ, vitamin và các vi khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Việc tăng cường chất xơ nạp vào cơ thể mỗi ngày sẽ hỗ trợ khả năng vận động của ruột, khiến phân dễ di chuyển hơn
- Bổ sung lợi khuẩn
Táo bón ở trẻ có thể liên quan đến sự mất cân bằng của hệ vi khuẩn đường ruột. Do đó, khi trẻ bị táo bón, mẹ nên bổ sung lợi khuẩn cho trẻ thông qua một số thực phẩm giàu lợi khuẩn như sữa chua, men vi sinh…
- Cố gắng tránh các món làm từ sữa khi trẻ bị táo bón
Một số trẻ bị táo bón có thể do cơ thể mẫn cảm với protein trong sữa gây tác động đến quá trình hấp thu và các chuyển động của ruột.
- Cho trẻ vận động thường xuyên
Việc vận động thường xuyên sẽ giúp ruột của trẻ được chuyển động, từ đó, giảm nhẹ các triệu chứng táo bón ở trẻ. Do đó, mẹ nên cho trẻ vận động từ 30-60 phút mỗi ngày.
- Thiết lập giờ đi vệ sinh đều đặn
Mẹ nên thiết lập cho trẻ giờ đi vệ sinh đều đặn. Thời điểm tốt nhất trong ngày để trẻ đi vệ sinh là sau bữa ăn hoặc bất cứ lúc nào trẻ muốn đi. Thời gian đầu, mẹ nên tập cho trẻ ngồi ít nhất 10 phút/lần.
- Mát xa bụng cho trẻ
Khi trẻ bị táo bón, việc mát xa bụng cho trẻ có tác dụng kích thích nhu động ruột, giúp tình trạng táo bón của trẻ được cải thiện nhanh chóng.
Khi nào nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Táo bón ở trẻ là một tình trạng khá phổ biến, dễ dàng cải thiện tại nhà.
Nhưng nếu tình trạng không cải thiện và kèm các biểu hiện sau thì nên đưa trẻ đi khám.
- Trẻ bị táo bón hơn một tuần
- Trẻ sơ sinh bị táo bón, chướng bụng
- Trẻ có biểu hiện chán ăn, còi cọc, suy dinh dưỡng
- Sốt
- Nôn mửa
- Đau bụng dữ dội, nhất là khi lật mình hoặc vận động
- Phân lẫn máu…