Nhồi máu cơ tim cấp là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở mọi độ tuổi, đặc biệt là những người mắc bệnh mạch vành. Vậy đâu là những dấu hiệu giúp nhận biết sớm và “giờ vàng” để can thiệp?

1. Nhồi máu cơ tim là gì?

Nhồi máu cơ tim cấp (đột quỵ tim) là tình trạng cơ tim bị thiếu máu nuôi và hoại tử do mạch máu nuôi cơ tim bị tắc nghẽn đột ngột bởi cục huyết khối trong lòng mạch.

Nếu không được cấp cứu kịp thời, cơn nhồi máu cơ tim cấp có thể gây tổn thương cơ tim vĩnh viễn và tử vong. 

2. Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim cấp

Nguyên nhân gây ra nhồi máu cơ tim cấp là do mảng xơ vữa trong lòng mạch vành bị nứt hoặc vỡ tạo thành cục huyết khối gây bít tắc đột ngột lòng mạch, ngưng cấp máu nuôi cơ tim phía xa, dẫn đến cơ tim bị thiếu máu nuôi.

3. Dấu hiệu cảnh báo nhồi máu cơ tim cấp

Nhồi máu cơ tim có thể xảy ra bất ngờ, nhưng có những trường hợp được cảnh báo trước hàng giờ, hàng ngày, hàng tuần bằng các dấu hiệu như:

- Cơn đau thắt ngực: Người bệnh có cảm giác đau tức, đè nặng, xoắn vặn trong lồng ngực, sau xương ức hoặc ngực trái, mức độ nặng, xảy ra khi ngồi nghỉ, kéo dài trên 15 phút, đau lan ra sau lưng, lên cổ, cằm, vai hoặc cánh tay. Trong cơn đau có kèm mệt, hồi hộp, khó thở, vã mồ hôi, hốt hoảng hoặc ngất xỉu.

- Khó thở, thay đổi tri giác, ngất hoặc tụt huyết áp thường xảy ra ở một số trường hợp đặc biệt như người cao tuổi, phụ nữ hoặc bệnh nhân đái tháo đường có thể không có triệu chứng đau ngực.

Không phải ai cũng có các triệu chứng giống nhau. Một số người đau nhẹ, một số người đau nặng, một số khác xuất hiện dấu hiệu đầu tiên là ngưng tim đột ngột.

4. Yếu tố nguy cơ

- Người cao tuổi, nam trên 50 tuổi hoặc phụ nữ sau mãn kinh

- Người có bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh thận mạn

- Rối loạn mỡ máu di truyền

- Hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá

- Trong gia đình có người thân bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ não sớm

- Có bệnh lý miễn dịch như viêm khớp dạng thấp, Lupus ban đỏ hệ thống, vẩy nến, xơ cứng bì…

- Sử dụng chất kích thích làm co thắt động mạch vành.

5. Sơ cứu người bị nhồi máu cơ tim đúng cách

- Đặt bệnh nhân ngồi hoặc nằm, nới lỏng thắt lưng, quần áo để giúp máu lưu thông dễ dàng.

- Gọi 115 hoặc số điện thoại khẩn cấp của bệnh viện gần nhất. Nếu không thể chờ xe cấp cứu đến, hãy chủ động thuê taxi hoặc tự mình chở bệnh nhân đến bệnh viện.

- Ép tim ngoài lồng ngực: Tiến hành càng sớm càng tốt vì cứ mỗi 1 phút chậm trễ thì người bệnh mất đi 10% cơ hội được cứu sống.

6. Điều trị lâu dài sau nhồi máu cơ tim cấp

Bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim cần được điều trị và chăm sóc lâu dài để tránh tái phát và biến chứng về sau.

- Thay đổi lối sống là điều cần làm xuyên suốt quá trình điều trị

Tập thể dục đều đặn, giảm cân nếu dư cân hoặc béo phì

Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, nước ngọt

Không nên ăn mặn, giảm ăn thịt mỡ, thức ăn nhanh, đồ ăn chiên xào

Nên ăn nhiều trái cây, rau, củ, quả, hạt

Ăn cá hoặc thịt gà thay cho thịt heo, thịt bò

Tránh căng thẳng, luyện tập thư giãn.

- Người bệnh cần uống thuốc và tái khám thường xuyên

Bệnh nhân sau nhồi máu cơ tim cần uống thuốc chống kết tập tiểu cầu lâu dài để phòng ngừa huyết khối trong stent hoặc tái hẹp mạch vành.

Điều trị tích cực các bệnh đi kèm như: Tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu…

Nhồi máu cơ tim là một tối cấp cứu, có thể dễ dàng phát hiện và chẩn đoán nhờ điện tâm đồ và xét nghiệm men tim. Đã có rất nhiều trường hợp nhồi máu cơ tim được phát hiện sớm và kịp thời tại bệnh viện đa khoa Hưng Hà. Nếu có các triệu chứng như trên người dân nên đi ngay.