Bệnh nhân N.V.N ở xã Độc Lập, thấy hai mắt cá chân và các khớp ngón chân bị sưng to đã nhiều năm nay nhưng chủ quan không đi khám vì bệnh nhân nghĩ là bình thường, thấy chỉ đau nhẹ. Gần đây, nhận thấy 2 mắt cá chân sưng to hơn, nhìn bên ngoài giống như 2 khối u nên bệnh nhân nghĩ bản thân bị u vùng mắt cá chân, xin vào khám tại phòng khám Ngoại. Tại đây, bác sĩ khoa Ngoại đã nhận định, thực ra, 2 khối u lên tại mắt cá chân của bệnh nhân là những hạt Tophi, xuất hIện khi bệnh nhân đã bị Gout nặng và nhiều năm.

Trong bài viết này, chúng ta cùng tìm hiểu về hạt Tophi trong bệnh Gout.

1. Hạt Tophi là gì?

Hạt Tophi là những cục u nhỏ thường có màu trắng xuất hiện ở dưới da do sự lắng đọng của các tinh thể muối urat hoặc acid uric tích tụ tại các ổ khớp gây ra.

Chúng có hình dạng là những khối phồng, sần hình củ nổi lên ngay dưới da của người bệnh. Các nốt sần này khiến khớp bị sưng, vùng da bao phủ bị kéo căng, có thể gây biến dạng khớp.

2. Các vị trí phổ biến của hạt Tophi

- Các khớp ngón chân.

- Đầu gối.

- Ngón tay.

- Trên vành tai.

- Mắt cá chân.

3. Nguyên nhân xuất hiện hạt Tophi

Các hạt Tophi thường bắt đầu phát triển ở các khớp và mô trong giai đoạn bệnh Gout mạn tính tiến triển nặng. Lâu ngày sẽ tích tụ tạo thành các hạt Tophi.

Quá trình phát triển hạt Tophi phụ thuộc vào giai đoạn phát triển của bệnh Gout:

- Tăng acid uric máu không có triệu chứng: Nồng độ acid uric trong máu cao nhưng không có triệu chứng rõ ràng nào.

- Bệnh gout cấp tính: Acid uric bắt đầu hình thành trong khớp, dẫn đến viêm đau nghiêm trọng. Lúc này khớp dễ bị sưng đau, nóng đỏ.

- Giai đoạn giữa (Đau ngắt quãng): Không có triệu chứng giữa các cơn Gout. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài ngày đến vài năm.

-  Giai đoạn gút mạn tính: Các hạt tophi dần phát triển trong khớp và các mô xung quanh. Tình trạng này xảy ra khi khi bệnh không được điều trị trong một thời gian dài (khoảng 10 năm).

4. Các triệu chứng đi kèm khi người bệnh gout xuất hiện hạt tophi 

- Viêm sưng: Hạt tophi khi bị viêm có thể gây sưng, nóng tại vị trí xuất hiện.

- Đau dữ dội: Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột gây đau nhức dữ dội, sau đó sẽ thuyên giảm dần.

- Khó chịu khi sử dụng khớp bị ảnh hưởng: Gặp khó khăn, hạn chế trong vận động, sinh hoạt.

- Hạn chế phạm vi chuyển động khớp: Xuất hiện khi bệnh tiến triển nặng và không được điều trị đúng phương pháp. Lúc này xương có thể bị ăn mòn.

5. Hạt Tophi có nguy hiểm không?

Ban đầu, hạt tophi rất nhỏ nhưng khi lượng acid uric tăng nhanh, tích tụ nhiều sẽ khiến cho những khối u này lớn dần lên, cản trở vận động. Nếu không được xử lý kịp thời, hạt tophi bị vỡ ra có thể gây hoại tử, biến dạng xương khớp, gây nhiễm trùng máu, rất khó lành… nguy hiểm hơn là tàn phế, làm ảnh hưởng đến sức khỏe và tinh thần người bệnh.

Chưa kể, muối urat trong hạt tophi có thể hòa tan trở lại, đi vào máu, gây ra những cơn đau gout cấp nặng hơn.

6. Các phương pháp tự nhiên giúp hạn chế sự phát triển của hạt Tophi

- Thay đổi lối sống bằng cách tập luyện thể dục thường xuyên, giảm cân, uống nhiều nước

- Thực phẩm giàu vitamin C: Có tác dụng tăng đào thải acid uric trong máu, hỗ trợ kiểm soát bệnh gút. Vitamin C có nhiều trong các loại trái cây như cam, quýt, bưởi,…

Người bệnh Gout nên có ý thức kiểm soát nồng độ acid uric ngay từ giai đoạn đầu, kể cả khi bệnh không biểu hiện triệu chứng. Đây là cách tốt nhất phòng tránh bệnh chuyển biến sang giai đoạn nặng. Từ đó, phòng ngừa sự hình thành của hạt Tophi. Ngoài lựa chọn phương pháp phù hợp, duy trì một chế độ ăn uống sinh hoạt lành mạnh cũng là cách kiểm soát acid uric hiệu quả.

Chúng tôi luôn khuyến cáo người dân di khám sức khoẻ định kỳ để kiểm tra các thông số cơ bản, từ đó phát hiệm sớm bệnh giúp cho quá trình diều trị và phục hồi hiệu quả hơn. Bởi khi đã xuất hiện các triệu chứng điển hình thì hầu như bệnh đã ở giai đoạn nặng hoặc chuyển sạng mạn tính.

Một xét nghiệm sinh hoá máu cơ bản đã có thể giúp chúng ta phát hiện ra rất nhiều các bệnh lý về gan, thận, tiểu đường, mỡ máu, Gout… Vậy nên, người dân cần đến bệnh viện để kiểm tra sức khoẻ và làm các xét nghiệm định kỳ 3-6 tháng/lần. Đó là cách tốt nhất để phát hiện bệnh khi còn ở giai đoạn sớm.